Xe mất phanh, mất lại thường hiếm xảy ra nhưng trên thực tế, không ít ô tô bất ngờ phải đối diện với tình huống cực kỳ nguy hiểm này. Không chỉ gây hại cho chính chủ, xe mất phanh, mất lái còn mang đến rất nhiều rủi ro cho những xe đang tham gia giao thông.
Khi mất phanh, hãy về số thấp
Không chỉ xe cũ, ngay cả xe mới cũng xảy ra hiện tượng mất phanh. Trong những trường hợp này, lái xe thường bị động, luống cuống xử lý.
Hiện tượng này xảy ra nhiều nhất với những xe chạy đường dài, đường đồi núi, địa hình hiểm trở. Bởi lẽ, khi di chuyển trên các cung đường này, lái xe thường phải sử dụng phanh nhiều; trong khi hệ thống phanh của hầu hết các xe đều được dẫn động bằng dầu và trợ lực bằng khí chân không nên khi sử dụng nhiều dễ sinh nhiệt, làm trơ má phanh, phanh không ăn, gây lộn cupen ở xy-lanh phanh. Mỗi lần đạp phanh, dầu phanh thất thoát ra ngoài, dẫn đến mất phanh.
Cách xử lý:
Khi mất phanh, hãy bình tĩnh kéo phanh tay, cố gắng gạt cần số trở về vị trí số 1 để xe giảm tốc xuống mức chậm nhất. Tuy nhiên, không gạt về số 0 (N) quá lâu bởi khi xe đang xuống dốc, bạn đạp côn về số 0 sẽ làm xe lao đi nhanh hơn, rất khó để vào lại số do tốc độ của máy và tốc độ vòng quay của bánh xe không còn đồng tốc.
Bạn cũng nên đạp nhồi chân phanh liên tục, nhiều lần để có thể phục hồi tạm thời áp suất thủy lực trong đường ống bị rò rỉ… Sau đó, cho xe dừng hẳn bằng cách dựa vào các thanh hộ lan, lan can thép, bờ tường, lề đường, vách núi…
Với những xe sử dụng hộp số tự động, khi mất phanh hãy gạt cần số về số R (số lùi) để các bánh xe bị khóa chặt. Cách này có thể làm hỏng hộp số xe, nhưng sẽ an toàn hơn.
Ngoài ra, có thể hãm tốc độ bằng cách gạt cần số sang chế độ lái số sàn, chuyển từng số một: D3, D2, D1… căn cứ trên tốc độ của xe tại thời điểm mất phanh. Tiếp theo là kéo phanh tay, tắt điều hòa để vòng tua máy không cao. Khi ở số L, tốc độ giảm còn khoảng dưới 20km/h và bạn có thể hạ và tiếp tục kéo mạnh phanh tay nhấc, nhả, hoặc cảnh báo mọi người trên xe bám chặt vào ghế, giật thật mạnh để xe dừng hẳn…
Giải pháp:
Để giảm thiểu các tác động dẫn đến mất phanh, bạn nên tập thói quen đi bằng số thấp (số 1, 2 hoặc 3) mỗi khi đổ đèo, dốc cao, hoặc địa hình hiểm trở để vòng tua máy thấp sẽ làm hãm độ trôi của xe, gánh bớt gánh nặng của phanh. Bạn cũng nên thường xuyên chăm sóc, sửa chữa, bảo dưỡng đúng định kỳ chiếc xe của mình bởi với những chiếc xe đó, tỷ lệ mất phanh chỉ là 1%.
Khi mất lái, hãy giảm tốc độ
Mất lái là khi bạn không thể điều khiển xe theo đúng hướng.
Nguyên nhân:
+ Lỗi kỹ thuật của xe (nổ lốp, một chi tiết nào đó trong hệ thống lái hoặc các bộ phận liên quan bị hỏng hóc, kẹt cứng, hệ thống bánh xe chưa được cân chỉnh chính xác…);
+ Lỗi điều khiển xe của người lái (không làm chủ tốc độ, không làm chủ được chân ga, chân phanh, vào cua ở tốc độ cao, đi trên những đoạn đường trơn trượt…).
Cách xử lý:
Trong trường hợp này, xe bị văng ra khỏi đường, bạn hãy bình tĩnh giữ chặt lái, không được cố đánh lái để cho xe quay trở lại đường ngay. Đồng thời, nhả ga để xe đi chậm lại và không đạp mạnh chân phanh. Chờ khi xe chậm, hãy quan sát kỹ và từ từ đánh lái cho xe trở lại phần đường của mình.
Giải pháp:
Để hạn chế tối đa việc xe bị mất lái, bạn nên
+ Bảo dưỡng định kỳ hệ thống lái và các chi tiết liên quan như: vô lăng, rô-tuyn lái, vòng bi, gioăng cao su, luôn kiểm tra áp suất lốp, căn chỉnh góc đặt bánh xe…
+ Không phóng nhanh, vượt ẩu, đi đúng tốc độ, giữ khoảng cách an toàn với các xe lưu thông trên đường.
+ Với những địa hình trơn trượt, mưa ướt, phải giảm tốc độ, ít nhất 10% so với tốc độ ngày nắng trên đường thẳng; giảm 20% nếu ôm cua.
+ Không nên phanh gấp, kéo phanh tay khi xe bị trượt bánh, tăng khoảng cách an toàn với xe phía trước.
+ Tại những đoạn vào cua, áp dụng cách chém cua hết mức có thể để giảm góc cua. Khi đi đường đồi núi có nhiều khúc cua tay áo, phải lái xe áp vào bên núi, giảm tốc khi vào cua có bề mặt đường nghiêng về phía ta-luy âm (phía bên vực).
Tạm kết:
Để phòng tránh và xử lý những tình huống bất ngờ xảy ra này, lái xe phải đảm bảo chế độ chăm sóc, sữa chữa, bảo dưỡng xe định kỳ, tham khảo và nâng cao kỹ năng xử lý những tình huống khẩn cấp.
